Dava Harcı Nasıl Hesaplanır?
Hukukumuzda görülen dava türlerini genel olarak hukuk davaları, ceza davaları ve idari davalar olarak üçe ayırabiliriz. Bu dava türlerinden ceza davaları, savcılık makamı tarafından açıldığı için şahısların doğrudan ceza davası açması mümkün değildir. Savcılık, kamu adına iddianame düzenleyerek davayı açar. Bu nedenle ceza davasının açılmasında bireylerin ödediği herhangi bir harç bulunmaz.
Buna karşılık, hukuk davaları ve idari davalar ceza davalarından farklıdır. Bu davalar kural olarak şahıslar tarafından açılır ve harca tabidir. Dolayısıyla, dava açmak isteyen kişi, davasının türüne ve özelliklerine göre belirli miktarda harç ödemek zorundadır.
Uygulamada en çok merak edilen konulardan biri “hukuk mahkemesinde dava nasıl açılır” sorusudur. Hukuk mahkemeleri kendi içinde farklı türlere ayrılmakta olup, her mahkeme türüne ve davanın niteliğine göre ödenecek harç miktarı değişmektedir.
Örneğin, tüketici mahkemesinde dava açarken genellikle başvuru harcı veya tanık ve bilirkişi ücretleri alınmazken, asliye hukuk veya sulh hukuk mahkemelerinde bu giderler tahsil edilir. Bu nedenle, mahkemenin türü ve davanın konusu, ödenecek harç tutarını doğrudan etkiler. Ayrıca, bilirkişi, keşif veya tanık deliline başvurulması durumunda masraflar artmaktadır.
2025 yılı için örnek harç tutarları şu şekildedir:
-
Sulh Hukuk Mahkemesi başvuru harcı: 195,80 TL
-
Asliye Hukuk Mahkemesi başvuru harcı: 427,60 TL
-
Vekâlet suret harcı: 60,80 TL
-
Dosya gideri: 22,10 TL
-
İdare Mahkemesi başvuru harcı: 615,40 TL
Eğer dava konusu para ile ölçülebilen bir değer içeriyorsa (örneğin alacak veya tazminat davası), nispi harç uygulanır. 2025 yılı için karar ve ilam harcı oranı binde 68,31’dir.
Bu durumda dava açılırken ödenmesi gereken peşin harç, karar ve ilam harcının dörtte biri (%25) oranındadır.
Örnek:
Dava değeri 500.000 TL olan bir alacak davasında;
-
Karar ve ilam harcı: 500.000 × 0,06831 = 34.155 TL,
-
Peşin harç (dava açılışında ödenecek): 34.155 ÷ 4 = 8.538,75 TL’dir.
Bu tutarlara ayrıca;
-
Tebligat giderleri,
-
Bilirkişi / keşif ücretleri,
-
Tanık ücretleri,
-
Dosya ve vekâlet suret harcı gibi kalemler de eklenir.
Yani 2025 yılı itibarıyla hukuk mahkemelerinde açılacak davalarda ödenecek toplam masraflar şu unsurlardan oluşmaktadır:
Mahkeme türü, dava değeri, başvuru harcı, dosya gideri, peşin harç, tebligat gideri, vekâlet suret harcı, bilirkişi ücreti, keşif gideri, tanık gideri ve diğer işlemler.
Ayrıca, idare mahkemelerinde açılacak davalarda da benzer şekilde başvuru harcı ve posta giderleri bulunmaktadır.
2025 yılı itibarıyla idari davalarda;
-
Başvuru harcı: 615,40 TL,
-
Posta gideri (ortalama): 1.200 TL,
-
Danıştay temyiz başvuru harcı: 3.033,70 TL’dir.
Sonuç olarak, 2025 yılı itibarıyla dava açmak isteyen kişiler, davalarının türüne, mahkemesine, dava değerine ve kullanılacak delillere göre değişen harç ve masrafları göz önünde bulundurmalıdır.
Yukarıda belirtilen kalemler esas alınarak hazırlanmış dava harcı hesaplama robotları, hukuk ve idare mahkemelerinde açılacak davalarda kişilere yol göstermekte ve harç hesaplamasında kolaylık sağlamaktadır.
