İş Gücü Kaybı Tazminatı Hesaplama

İş Gücü Kaybı Tazminatı Nasıl Hesaplanır? 

İş gücü kaybı tazminatı, bir kişinin iş kazası, meslek hastalığı veya trafik kazası gibi bir olay sonucunda çalışma gücünün bir kısmını veya tamamını kaybetmesi halinde, uğradığı maddi zararın giderilmesi amacıyla ödenen tazminattır.
Bu tazminat, kişinin gelir kaybını ve ilerleyen yıllardaki kazanç eksikliğini karşılamayı hedefler.

1. İş Gücü Kaybı Oranının Belirlenmesi

İlk olarak, iş gücü kaybı oranı (maluliyet oranı) belirlenir.
Bu oran, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veya Adli Tıp Kurumu tarafından düzenlenen sağlık kurulları raporu ile tespit edilir.

• İş gücü kaybı oranı %10 ile %100 arasında değişebilir.

• %60 ve üzeri oranlarda kayıp yaşayan kişiler malul sayılır.

• Tazminat tutarı, bu orana göre doğrudan etkilenir.

2. İş Gücü Kaybı Tazminatı Hesaplamasında Dikkate Alınan Unsurlar

Tazminat hesabında birçok parametre kullanılır:

1. Kaza tarihi

2. Kazadan önceki brüt maaş veya geliri

3. İş gücü kaybı oranı

4. Kişinin yaşı ve aktif çalışma süresi

5. Tazminatın peşin veya yıllık ödenip ödenmeyeceği

6. Destekten yoksun kalma veya sürekli iş göremezlik durumu

7. İskonto oranı (teknik faiz oranı)

Bu unsurlar, kişinin gelecekte kazanabileceği gelirlerin bugünkü değere indirgenmesi mantığıyla değerlendirilir.

3. Hesaplama Formülü (Basitleştirilmiş)

???? İş Gücü Kaybı Tazminatı = Yıllık Net Gelir × İş Gücü Kaybı Oranı × Kalan Çalışma Yılı × İskonto Katsayısı

Açıklama:

• Yıllık Net Gelir: Kişinin kazadan önceki yıllık ortalama net maaşı.

• İş Gücü Kaybı Oranı: Sağlık raporuyla belirlenen oran (örneğin %40).

• Kalan Çalışma Yılı: Emeklilik yaşına kadar kalan süre.

• İskonto Katsayısı: Paranın zaman değerini yansıtmak için genellikle 1,05 ile 1,08 arasında alınır.

Örnek:
Bir kişi 30 yaşında, aylık net 30.000 TL kazanıyor ve %40 oranında iş gücü kaybına uğradıysa;

• Yıllık gelir = 30.000 × 12 = 360.000 TL

• İş gücü kaybı = %40 → 0,40

• Kalan çalışma süresi = 35 yıl

• İskonto katsayısı = 0,70 (yaklaşık)

Tazminat = 360.000 × 0.40 × 35 × 0.70 = 3.528.000 TL

Bu, yaklaşık olarak ödenebilecek iş gücü kaybı tazminatını gösterir.
Kesin rakam, mahkeme veya bilirkişi hesaplamalarına göre belirlenir.

4. Tazminat Türleri

İş gücü kaybı tazminatı farklı adlarla da karşımıza çıkabilir:

• Sürekli iş göremezlik tazminatı (SGK tarafından ödenir)

• Maddi tazminat (işveren veya sigorta tarafından)

• Destekten yoksun kalma tazminatı (ölüm halinde yakınlara ödenir)

Bu nedenle, birden fazla kurumdan ödeme alınması mümkündür. Ancak bu ödemeler birbirini etkilemez, her biri kendi sorumluluk alanına göre hesaplanır.

5. 2025 Yılında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Asgari ücret artışı ve yenilenen brüt maaş katsayıları, hesaplamayı doğrudan etkiler.

• 2025 yılında aylık brüt asgari ücret 20.002,50 TL olduğundan, gelir hesabı bu alt sınırın altında olamaz.

• Mahkemeler, faiz oranı olarak genellikle %10 teknik iskonto veya Yargıtay’ın belirlediği reel faiz oranlarını dikkate alır.

• Tazminat tutarı, damga vergisi ve mahkeme masrafları düşüldükten sonra netleştirilir.

6. Kimler İş Gücü Kaybı Tazminatı Talep Edebilir?

• İş kazası geçiren sigortalılar,

• Meslek hastalığına yakalanan çalışanlar,

• Trafik kazasında yaralanan kişiler (kusurlu olmayan taraf),

• Kamu görevi sırasında kalıcı bedensel zarar gören memurlar.

Bu kişiler, işverenine, sigorta şirketine veya kusurlu tarafa karşı dava açarak tazminat talep edebilir.

Sonuç

İş gücü kaybı tazminatı, kişinin çalışma hayatındaki gelir kaybını telafi etmeyi amaçlayan önemli bir tazminat türüdür.
Hesaplamada her bir parametre (yaş, gelir, oran, iskonto vb.) sonucu önemli ölçüde değiştirebilir.
Bu nedenle uzman bir avukat veya aktüer tarafından profesyonel hesaplama yapılması önerilir.